STAR Rafineri, yüzde 113’lük kapasite kullanım oranına ulaştı

AA

SOCAR Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Elchin Ibadov, STAR
Rafinerisi’nin, Türkiye’deki petrol ürünü ihtiyacının yaklaşık yüzde 25’ini
karşıladığını belirtiyor.

Ibadov, gazetecilere yaptığı sunumda, 2008 yılında yaklaşık
2 milyar dolarlık bir yatırımla SOCAR’ın, Petkim’in yüzde 51’ine sahip olarak
Türkiye’de faaliyete başladığını anımsattı.

O dönemden bu yana Petkim’den Azerbaycan’a temettü
ödenmediğini vurgulayan Ibadov, şöyle konuştu:

Petkim’in elde ettiği bütün karlar, tekrar Türkiye’de yatırım için kullanılmış oldu. SOCAR olarak Petkim’e 2 milyar dolarlık yatırım yapıp yüzde 51’ine sahip olduktan sonra 1,6 milyar dolar daha yatırım yapmış bulunmaktayız. Türkiye’deki talebin yüzde 12’sini karşılıyoruz. Eskiden daha yüksek bir oranda karşılıyorduk ama tabii piyasa büyüdükçe, talep arttıkça bu anlamda da payımız yüzde 12’ler civarında.

“STAR
Rafinerisi 2018’de tamamlandı”

Dünyadaki en başarılı rafineri ve petrokimya tesislerinin
birbirleriyle entegre olarak çalışan tesisler olduğuna işaret eden Ibadov, bu
ihtiyacı gördükleri için 2014 yılında başlayıp 2018 yılında tamamlanan STAR
Rafinerisi’ni inşa ettiklerini belirtti.

Ibadov, bu rafinerinin 6,7 milyar dolarlık bir yatırım
değeriyle o dönemde Türkiye Cumhuriyeti tarihinde tek noktaya yapılan en büyük
yatırım olarak tarihe geçtiğinin altını çizerek, şu değerlendirmede bulundu:

Bugün STAR Rafineri, 11 milyon ton ham petrol imal ediyor, işliyor ve rafinaj ürün üretiyor. Bu da Türkiye’deki petrol ürünü ihtiyacının yaklaşık yüzde 25’ini karşılıyor. Tabii ki bu yeterli değil ama piyasanın önemli ölçüde dışa bağımlılığını azalttığımız için, Türkiye’nin cari açığına her sene 1 milyar dolara yakın bir değerde katkıda bulunmanın gururunu yaşıyoruz.

“2022 yılında kapasite kullanımı yüzde 113 oldu”

Geçen yılın, finansal ve operasyonel anlamda en başarılı
dönemleri olduğuna da dikkati çeken Ibadov, şunları söyledi:

STAR’ın 2022 yılında kapasite kullanımı yüzde 113 oranında gerçekleşti. Rafinerilerde standart bir kapasite kullanım oranı oluyor ama siz etkin planlama, değer yaratma teşebbüsleriyle, üst düzey mühendislik çözümleriyle ilave bir yatırım yapmadan rafinerinin kapasitesinin üzerinde üretim yapabiliyorsunuz. Mesela 10 milyon tonluk standart kapasitemiz var ama biz üretimimizi 11,3 milyon ton olarak gerçekleştirebildik ki bu da yüzde 113’lük bir kapasite kullanım oranı oldu.

“Petkim’in, 2023 yılında 240 milyon dolar daha ödeyerek STAR
Rafinerisi’nden yüzde 6 daha pay alması söz konusu”

Petkim’in, 2023 yılında 240 milyon dolar daha ödeyerek STAR
Rafinerisi’nden yüzde 6 daha pay almasının söz konusu olduğunu anımsatan
Ibadov, ancak bu miktarın özellikle petrokimya sektörünün iyi durumda olmadığı
ve faizlerin de yüksek olduğu dönemde Petkim’in nakit durumunu zora sokacağı
konusunda Petkim ve SOCAR’ın anlaştığını dile getirdi.

Petkim’in STAR Rafinerisi’ndeki kârlılıktan yararlanması konusu

Petkim’in STAR Rafinerisi’ndeki kârlılıktan ne zaman
yararlanacağı sorusuna ilişkin ise Ibadov, şu bilgileri verdi:

Petkim, yüzde 12’lik kısma denk gelecek taksitleri ödedi. 2023’ün ekim ayına kadar da hisse devrini tamamlama, resmi olarak belirli izin onay ve dokümantasyona tabi. Ekim ayına kadar o süreç tamamlandıktan sonra Petkim artık STAR’ın yüzde 12’sinin sahibi olacak efektif olarak ve STAR’ın elde ettiği kârın yüzde 12’si her sene muhasebe tekniğiyle Petkim’in kâr zarar tablosunda artı olarak gözükecek.

“2023 itibarıyla Türkiye’ye TANAP’tan giren gaz miktarı
yaklaşık 21 milyar metreküp”

Türkiye’nin enerji koridoru olma yönündeki hedeflerine en
büyük katkıyı sağlayan projelerinden birinin de TANAP olduğunu ifade eden
Ibadov, gelecekte TANAP’ın genişletilmesi ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya daha
fazla doğal gazın iletilmesiyle ilgili çalışmaların sürdüğüne değindi.

Türkiye
üzerinden Avrupa’ya giden gaz miktarının ise yaklaşık 22 milyar metreküp

Elchin Ibadov, bu çalışmaların, Türkiye’nin doğal gaz
merkezi olması konusunda büyük fırsatlar sunduğunu belirterek, 2023 itibarıyla
Türkiye’ye TANAP’tan giren gaz miktarının yaklaşık 21 milyar metreküpe, Türkiye
üzerinden Avrupa’ya giden gaz miktarının ise yaklaşık 22 milyar metreküpe
ulaştığı bilgisini paylaştı.

“Türkiye’ye toplam yatırımımız 18 milyar dolara
ulaştı”

SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya İş Birimi Başkanı Anar
Mammadov ise SOCAR Türkiye olarak Türkiye’ye toplam yatırımlarının 18 milyar
dolara ulaştığını vurguladı.

STAR Rafinerisi’nin dizayn kapasitesinin 10 milyon ton
olarak hesaplandığını kaydeden Mammadov, “2022’de yüzde 113 kapasite ile
STAR Rafinerisi’ni çalıştırabildik ama potansiyelimiz daha yüksek. Test
aşamasında hiçbir yatırım yapmadan STAR’ın kapasitesini yüzde 118’e kadar
yükseltebileceğimizi gördük. Yani 365 gün durmadan çalışsak, yüzde 118, yani 12
bin tona yakın ham petrol imal edebiliriz.” diye konuştu.

“Petrokimyada Türkiye’de potansiyel gerçekten oldukça
büyük”

Mammadov, bp ile SOCAR Türkiye’nin yeni bir petrokimya
yatırımı için planladığı işbirliğinin askıya alındığı bilgisini vererek,
sözlerini şöyle sürdürdü:

Bu projeyi, bp ile ortaklık şeklinde hayata geçirmeyi planlıyorduk. Ama sonradan bp, komple olarak petrokimya sektöründen çıkmaya karar verdi ve bütün varlıklarını sattı. Bu, yatırımı etkileyen birinci faktör oldu. İkincisi de pandemi başladıktan sonra bütün dünyada dengeler değişti ve bu değişen koşullarda biz bu projeyi askıya aldık. Ama bu demek değil ki bu proje ilerlemeyecek. Tabii ki konjonktüre bağlı olarak bu tekrar değerlendirilebilir. Petrokimyada Türkiye’de potansiyel gerçekten oldukça büyük. Sadece Türkiye’de değil, bizim sektörümüzde, imal sektöründe en büyük potansiyele sahip olan alan petrokimya. Bu konu da tabii ki bizim her zaman gündemimizde.